تأملی در مراتب وجودی محیط و تجلّی آن در بستر فرهنگی ایرانی اسلامی (نمونه موردی حیاط)

نویسندگان

چکیده مقاله:

محیط یکی از واژه‌های پرکاربرد در مباحث مختلف از جمله معماری است. ازآنجاکه هدف غایی معماری، طراحی محیط است؛ تبیین ماهیت وجودی‌معنایی محیط (که اتفاقاً کمتر موردِبحث بوده و به یک مسئله بدل شده) می‌تواند نقش شایانی در هدفمندشدن مسیر طراحی و نقد داشته باشد. لذا هدف از مقاله پیش ِرو در عالی‌ترین سطح خود، پویش ماهیت محیط در عرصه معماری ایرانی اسلامی است. این مقاله که با استفاده از روش (تحقیق) استدلال‌های عقلی و با اتکا به مرتبه‌بندی هستیِ پدیده‌ها در حکمت ایرانی‌اسلامی انجام پذیرفته است، همّ آن داشته که با بررسی معنایی واژه محیط و معادل‌های آن در زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی، برخی از وجوه ماهیتی محیط را استخراج کند. علاوه براین، با رجوع به حکمت ایرانی‌اسلامی (و درصدر آن آموزه‌های قرآنی)، پویش دلالت‌های معنایی محیط ادامه یافته است. مقاله در ادامه به استخراج معانی حیاط در زبان فارسی، بینش اسلامی و معماری ایرانی‌اسلامی پرداخته است. نتایج تحقیق مؤید این مطلب است که محصوریت مادی اولین مرتبه از محیط است. در این مرتبت محیط جسمی است که خالی را دربرگرفته و اجسام دیگر را در خود جای داده است. محیط، در این مرتبت به سان یک جایگاه مادی نمود می‌یابد. آگاهی از محیط به مثابه حوزهای متمایز از حوزه پیرامونش دومین مرتبت محیط است. مخاطب این مرتبه ذهن آدمی است و عواملی مانند نوع زندگی، رویدادها و رفتارهای متمایز به انضمام عناصر متمایزکننده طبیعی به تفکیک این حوزه از حوزة پیرامونش کمک می‌کنند. از آنجاکه زندگی و آگاهی دو لایه معنایی از این مرتبه به شمار می‌آیند، محیط در این مرتبت به مثابه قرارگاهی رفتاری‌ادراکی متجلی می‌شود. سومین و بالاترین مرتبت محیط ازطریقِ وقوف به احاطه وجودی برتر محقق می‌شود. در این مرتبت که با نقش‌آفرینی نمادها تحقق می‌یابد؛ محیط بر سکونتگاهی معنوی دلالت دارد که تسکین‌دهنده روح آدمی است. بدیهی است این مراتب به صورت اعتباری تعیین شده‌اند و درحقیقت می‌توان طیفی پیوسته از مراتب محیط را متصور شد. علاوه براین، نتایج، نشان‌دهنده آن است که دلالت‌های معنایی حیاط، قرابتی نزدیک با دلالت‌های معنایی محیط دارد؛ این امر مؤید آن بوده که حیاط به مثابه یکی از هم‌خانواده‌های محیط و به مثابه یک فضای انسان‌ساخت، نمونه یا الگویی از یک محیط ایرانی‌اسلامی است که هر سه مرتبه در آن متجلی شده است. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

تجلی هویت اسلامی در طراحی محلات جدید بر‌اساس مؤلفه‌های اسلامی نمونه موردی : محله امامیه غربی مشهد

معماری و شهرسازی یک جامعه هویت یک جامعه را به نمایش می‌گذارد و محلات شهری عرصه‌ای است که این هویت در آنها ظهور پیدا می‌کند. بنابراین طراحی و ایجاد محلات با هویت اسلامی در شهرها می‌تواند بیانگر فرهنگ، شهرسازی و در نتیجه هویت آن شهر و جامعه باشد. لذا با توجه به فرهنگ غنی اسلامی در کشورمان و لزوم توجه به آن در طراحی محلات، هدف این پژوهش ارایه مؤلفه‌های اسلامی با توجه به شرایط امروزه به منظور ارتقا...

متن کامل

بازخوانی حیاط خانه ایرانی بر اساس نظریه بوم شناسی فرهنگی

پراکندگی پژوهش­های معاصر معماری که با ورود شرق­شناسان به سرزمین­های کهن آسیایی از جمله ایران آغاز شده است. در مطالعات محققین بومی نیز به چشم می­خورد. می­توان این پراکنده گویی­ها را محصول اثبات­گرایی و تجربه­گرایی علم مدرن دانست. در نظریات پسا اثبات­گرایی سعی شده است از نگاهی کل نگر به ارتباط بین علوم دقت شود و بوم شناسی فرهنگی از چنین دیدگاهی نظرات پراکنده محققین بویژه بوم شناسان و فرهنگ شناسان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 15  شماره 59

صفحات  5- 16

تاریخ انتشار 2018-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023